Δεκάδες χιλιάδες δανειοληπτών εξαπατήθηκε από τις τράπεζες τη χρονική περίοδο 2006-2009, ώστε να αναλάβουν τα στεγαστικά τους δάνεια σε ελβετικό φράγκο, καθώς, όπως παραπλανητικά τους υπόσχονταν οι τράπεζες, η ισοτιμία βρισκόταν σε πολύ ευνοϊκά επίπεδα (1,60) και το εφαρμοζόμενο σε αυτές τις συμβάσεις επιτόκιο (libor) ήταν πολύ χαμηλό.
Όμως η επιλογή του ελβετικού φράγκου σε στεγαστικά δάνεια καθιστά τα δάνεια αυτά προϊόντα επενδυτικού χαρτοφυλακίου, και μάλιστα υψηλού επενδυτικού κινδύνου. Ο κίνδυνος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με την κίνηση της αγοράς συναλλάγματος (FX ή FOREX), που καθορίζει τις συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Επομένως, τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο εμπίπτουν στις διατάξεις του ν. 3371/2005, ως επενδυτικά προϊόντα, και ο δανειολήπτης έπρεπε να ενημερώνεται πλήρως και σαφώς πριν την ανάληψη του στεγαστικού του δανείου για τον κίνδυνο που ενέχει η αλλαγή της ισοτιμίας και τις συνέπειες που θα υφίστατο από μια τέτοια αλλαγή.
Η ενημέρωση αυτή μάλιστα έπρεπε να γίνεται από ειδικά πιστοποιημένους συμβούλους-υπαλλήλους των τραπεζών, με το πιστοποιητικό κλάσης Β1. Τα πιστοποιητικά αυτά εξέδιδε η τράπεζα της Ελλάδος ύστερα από επιτυχή συμμετοχή σε γραπτές εξετάσεις.
Στην Ελλάδα ασφαλώς, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ουγγαρία, δε γινόταν σχετική ενημέρωση στους ενδιαφερόμενους δανειολήπτες. Ως επί το πλείστον μάλιστα οι σύμβουλοι – εκπρόσωποι των τραπεζών δεν διέθεταν καν το απαραίτητο πιστοποιητικό.
Τίποτα από αυτά ωστόσο δεν ήταν τυχαίο. Οι τράπεζες γνώριζαν την εποχή εκείνη ότι σε λίγα χρόνια η ισοτιμία θα έπεφτε ραγδαία (ακόμα και στο 1.10), με αποτέλεσμα και οι οφειλές των δανειοληπτών να αυξηθούν κατακόρυφα κατά δεκάδες χιλιάδες ευρώ, καίτοι πλήρωναν κανονικά τις μηνιαίες δόσεις τους.
Εν τέλει η ισοτιμία κλείδωσε στο 1.20, αλλά για πολλές οικογένειες είχε ήδη επέλθει ο όλεθρος, ιδίως εν όψει της οικονομικής κρίσης, διότι οι οφειλές τους είχαν αυξηθεί σε τέτοια επίπεδα, που ακόμα και μέχρι τα πολύ βαθιά γεράματα να εργάζονται οι δανειολήπτες δεν θα είναι σε θέση να εξοφλήσουν τα δάνειά τους.
Όπως γίνεται όμως από τα ανωτέρω σαφές η πρακτική για την σύναψη των ανωτέρω δανείων είναι εξαιρετικά αμφισβητούμενης νομιμότητας. Είναι σαφές ότι οι δανειολήπτες εξαπατήθηκαν, και πεπλανημένοι επέλεξαν ότι νόμισμα του δανείου τους το ελβετικό φράγκο.
Η λύση για τους δανειολήπτες αυτούς είναι να στραφούν δικαστικά κατά των τραπεζών, ασκώντας αγωγή με την οποία να αμφισβητούν την οφειλή τους και να ζητούν να διαμορφωθεί αυτή με τα δεδομένα της ισοτιμίας που ίσχυε όταν συνήψαν το δάνειό τους. Ήδη τα δείγματα ως προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολύ ενθαρρυντικά.
Σημειωτέον ότι για τους οφειλέτες που έχουν πάψει τις πληρωμές και κινδυνεύουν με έκδοση διαταγής πληρωμής η αγωγή αυτή είναι επιβεβλημένη, διότι σε αυτή την περίπτωση η τράπεζα είτε δεν θα μπορέσει να ζητήσει την έκδοση διαταγής πληρωμής, λόγω εκκρεμοδικίας, είτε θα βγει χαμένη αν ο οφειλέτης ασκήσει ανακοπή και αίτηση αναστολής κατά της διαταγής πληρωμής. Έτσι η περιουσία του οφειλέτη δεν διατρέχει άμεσο κίνδυνο έως ότου αποφανθεί το δικαστήριο επί της αγωγής του.